નળ સરોવર વિશે ટૂંકી માહિતી
નળ સરોવર, ગુજરાતના અમદાવાદ જિલ્લાની નજીક આવેલ એશિયાની સૌથી મોટી મીઠા પાણીની ઝીલોમાંની એક છે. 120.82 ચોરસ કિમીમાં ફેલાયેલ આ સરોવર 1969માં પક્ષી અભયારણ્ય તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. શિયાળામાં અહીં 200થી વધુ પ્રજાતિના પક્ષીઓ આવે છે, જેમાં સાઇબેરિયા અને અન્ય ઠંડા પ્રદેશોમાંથી આવતા પ્રવાસી પક્ષીઓનો સમાવેશ થાય છે.
નળ સરોવરની વિશેષતાઓ અને આકર્ષણો
-
✓
પક્ષીઓની વિવિધતા: અહીં 200થી વધુ પ્રજાતિના પક્ષીઓ જોવા મળે છે, જેમાં ફ્લેમિંગો, પેલિકન, બગલા, સારસ, અને વિવિધ પ્રકારના હંસ અને બતકોનો સમાવેશ થાય છે.
-
✓
બોટ રાઇડ: આખા સરોવરમાં બોટ રાઇડની સવલત ઉપલબ્ધ છે, જેમાંથી પક્ષીઓને નજીકથી જોઈ શકાય છે.
-
✓
પ્રકૃતિ ફોટોગ્રાફી: પક્ષી પ્રેમીઓ અને ફોટોગ્રાફર્સ માટે આ સ્થળ સ્વર્ગ સમાન છે.
-
✓
સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત: સરોવર પર થતા સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્તનો નજારો અત્યંત મનમોહક અને યાદગાર બની રહે છે.
-
✓
જૈવવિવિધતા: અહીં મળતા વનસ્પતિ અને પ્રાણીજગતની વિવિધતા પણ આ સ્થળની ખાસિયત છે.
નળ સરોવરમાં જોવા મળતા મુખ્ય પક્ષીઓ
- ફ્લેમિંગો (Flamingo)
- રોઝી પેલિકન (Rosy Pelican)
- સારસ (Saras Crane)
- બ્રહ્મણી બતક (Brahminy Duck)
- પિન્ટેઇલ બતક (Pintail Duck)
- ગડવાળ (Gadwall)
- કૂબડ (Coot)
- બગલા (Herons)
- જલકાગ (Cormorants)
- શોભનાસ (Shoveler)
નળ સરોવર પહોંચવાની રીત
- હવાઈ માર્ગે: સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ, અમદાવાદ (લગભગ 65 કિમી) છે.
- રેલ માર્ગે: નજીકનું રેલવે સ્ટેશન વિરામગામ (લગભગ 15 કિમી) અથવા અમદાવાદ (લગભગ 65 કિમી) છે.
- સડક માર્ગે: અમદાવાદથી રાજ્ય ધોરી માર્ગ પર સીધી બસ સેવા ઉપલબ્ધ છે. અમદાવાદથી લગભગ 1.5 કલાકનો પ્રવાસ.
અભયારણ્યનો સમય અને ફી
- ખુલવાનો સમય: સવારે 6:00 થી સાંજે 6:00 વાગ્યા સુધી.
- પ્રવેશ ફી: ભારતીય નાગરિકો માટે ₹50, અને વિદેશીઓ માટે ₹300.
- બોટ રાઇડ ફી: વ્યક્તિદીઠ લગભગ ₹100 થી ₹300 (બોટના પ્રકાર અને અંતર અનુસાર).
- ફોટોગ્રાફી: ફોટોગ્રાફીની મંજૂરી છે. વ્યાવસાયિક ફોટોગ્રાફી માટે પરવાનગી જરૂરી છે.
ઇતિહાસ અને મહત્વ (રામસર સાઇટ)
નળ સરોવર એક પ્રાચીન ઝીલ છે જેનો ઉલ્લેખ પૌરાણિક ગ્રંથોમાં પણ મળે છે. આ સરોવરની રચના નર્મદા નદીના માર્ગમાં ફેરફાર થવાથી થઈ હોવાનું મનાય છે. 1969માં ગુજરાત સરકાર દ્વારા આ સ્થળને પક્ષી અભયારણ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. આ સરોવર રામસર સાઇટ તરીકે પણ નોંધાયેલું છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેના પર્યાવરણીય મહત્વને દર્શાવે છે.
કાયમી પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)
જવાબ: નવેમ્બરથી ફેબ્રુઆરીનો સમય શ્રેષ્ઠ છે, કારણકે આ સમય દરમ્યાન સૌથી વધુ પ્રવાસી પક્ષીઓ જોવા મળે છે.
જવાબ: અભયારણ્યમાં મર્યાદિત સવલત છે. નાસ્તો અને જમવાની વ્યવસ્થા નજીકના ગામો અને પ્રવેશદ્વાર પાસે ઉપલબ્ધ છે.
જવાબ: હા, બોટ રાઇડ સહિતની તમામ સવલતો બાળકો અને વૃદ્ધો માટે પણ સુરક્ષિત અને આનંદપ્રદ છે.
સંપર્ક અને વિશેષ માહિતી
સરનામું: નળ સરોવર પક્ષી અભયારણ્ય, તાલુકો: ધોળકા, જિલ્લો: અમદાવાદ, ગુજરાત
વેબસાઇટ: ગુજરાટ ટુરિઝમ - નળ સરોવર
