દ્વારકા: ભગવાન કૃષ્ણની રાજધાની

ચારધામ યાત્રાનું એક પવિત્ર ધામ

દ્વારકાધીશ મંદિર વિશે ટૂંકી માહિતી

દ્વારકાધીશ મંદિર, ગુજરાતના દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં આવેલું એક પ્રસિદ્ધ હિન્દુ મંદિર છે. આ મંદિર ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર શ્રીકૃષ્ણને સમર્પિત છે, જે અહીં દ્વારકાધીશ અથવા "દ્વારકાના રાજા" તરીકે પૂજાય છે. આ મંદિર ચારધામ યાત્રાના ચાર પવિત્ર સ્થળોમાંથી એક છે. 2000 વર્ષ જૂનું હોવાનું મનાતું આ મંદિર ગોમતી નદીના મુખ અને અરબી સમુદ્રના સંગમ પર આવેલું છે. આ મંદિરની ભવ્યતા અને આધ્યાત્મિક વાતાવરણ તેને એક અદ્ભુત તીર્થસ્થાન બનાવે છે.

મંદિરની વિશેષતાઓ અને આકર્ષણો

• સ્થાપત્ય: મુખ્ય મંદિર પાંચ માળનું છે, જે ચૂનાના પથ્થર અને રેતીનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવ્યું છે. આ શિલ્પ કલા ચાલુક્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.
• ધ્વજારોહણ: મંદિર પર દિવસમાં ત્રણ વાર 52 ગજની ધ્વજા ચઢાવવામાં આવે છે, જે ભક્તો માટે એક અનોખો અનુભવ હોય છે.
• ગોમતી ઘાટ: મંદિરની નજીક ગોમતી નદીના ઘાટ પર ભક્તો પવિત્ર સ્નાન અને ધાર્મિક વિધિઓ કરે છે.
• સુદામા સેતુ: મુખ્ય મંદિરથી ગોમતી ઘાટને જોડતો આ પુલ, જ્યાંથી બેટ દ્વારકા અને નજીકના સ્થળો માટે બોટ સેવા ઉપલબ્ધ છે.
• રુકમણી મંદિર: દ્વારકાથી થોડે દૂર આવેલું રુકમણી માતાનું મંદિર પણ યાત્રાનો એક અગત્યનો ભાગ છે.

દ્વારકા પહોંચવાની રીત

• હવાઈ માર્ગે: સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ જામનગર (લગભગ 130 કિમી) છે. ત્યાંથી ટેક્સી અથવા બસ દ્વારા દ્વારકા પહોંચી શકાય છે. રાજકોટ (225 કિમી) અને અમદાવાદ (450 કિમી) પણ અનુકૂળ છે.
• રેલ માર્ગે: દ્વારકા રેલવે સ્ટેશન ભારતના મુખ્ય શહેરો સાથે સારી રીતે જોડાયેલું છે.
• સડક માર્ગે: ગુજરાતના તમામ મુખ્ય શહેરો અને ગામડાઓમાંથી બસ સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે. અમદાવાદ, રાજકોટ, પોરબંદર જેવા શહેરોથી નિયમિત બસો ચાલે છે.

મંદિરનો સમય અને આરતી

• મંદિર ખુલવાનો સમય: સવારે 6:30 થી બપોરે 1:00 વાગ્યા સુધી અને સાંજે 5:00 થી રાત્રે 9:30 વાગ્યા સુધી.
• આરતીનો સમય: આરતી દિવસ દરમિયાન વિવિધ સમયે થાય છે, જેમાં મંગળા આરતી (સવારે 6:30), શૃંગાર આરતી (સવારે 10:30) અને સંધ્યા આરતી (સાંજે 7:30) મુખ્ય છે.
• પ્રવેશ ફી: દ્વારકાધીશ મંદિરના દર્શન માટે કોઈ ટીકીટ લેવાની જરૂર નથી. પ્રવેશ નિઃશુલ્ક છે.

દ્વારકાનો ભવ્ય ઇતિહાસ

ઇતિહાસકારો અને પુરાતત્વવિદોના મતે, દ્વારકા નગરી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ દ્વારા મથુરા છોડ્યા પછી સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. મહાભારત કાળમાં આ નગરી શ્રીકૃષ્ણની રાજધાની હતી. બાદમાં આ નગરી સમુદ્રમાં ડૂબી ગઈ હોવાનું મનાય છે. વર્તમાન મંદિરનું નિર્માણ 16મી સદીમાં થયું હોવાનું કહેવાય છે, પરંતુ પુરાતત્વીય અવશેષો દર્શાવે છે કે આ સ્થળનો ઇતિહાસ હજારો વર્ષ જૂનો છે. આ મંદિરને જગત મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

સંપર્ક અને વિશેષ માહિતી

સરનામું: શ્રી દ્વારકાધીશ મંદિર, દ્વારકા, ગુજરાત - 361335
વેબસાઇટ: www.dwarkadhish.org
ફોન: 02892-234001

કાયમી પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)

• દ્વારકાધીશ મંદિર કયા ધામનો ભાગ છે?
  જવાબ: દ્વારકાધીશ મંદિર ચારધામ યાત્રાનો એક પવિત્ર ભાગ છે.
• શું મંદિરમાં ફોટોગ્રાફીની મંજૂરી છે?
  જવાબ: મંદિર પરિસરની અંદર ફોટોગ્રાફીની સખત મનાઈ છે. ફોન અને કેમેરા સુરક્ષા રૂમમાં જમા કરાવવા પડે છે.
• બેટ દ્વારકા કેવી રીતે પહોંચી શકાય?
  જવાબ: ઓખા જેટી પરથી બોટ લઈને બેટ દ્વારકા પહોંચી શકાય છે.