મોઢેરા સૂર્યમંદિર: સૂર્યદેવનું ભવ્ય સ્થાપત્ય

સ્થાપત્ય અને કલાકારીનો અદ્ભુત નમૂનો

મોઢેરા સૂર્યમંદિર વિશે ટૂંકી માહિતી

મોઢેરા સૂર્યમંદિર, ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લામાં પુષ્પાવતી નદીના કિનારે આવેલું છે. આ મંદિર સૂર્યદેવને સમર્પિત છે અને તેની સ્થાપના સોલંકી વંશના રાજા ભીમદેવ પ્રથમ દ્વારા ઈ.સ. 1026માં કરવામાં આવી હતી. આ મંદિર તેના અદ્ભુત સ્થાપત્ય, સૂક્ષ્મ કોતરણી અને ખગોળીય સચોટતા માટે પ્રખ્યાત છે. તે ત્રણ મુખ્ય ભાગોમાં વહેંચાયેલું છે: સૂર્યકુંડ, સભામંડપ અને ગૂઢમંડપ.

મંદિરની વિશેષતાઓ અને આકર્ષણો

• સૂર્યકુંડ: મંદિરની સામે આવેલો આ ભવ્ય કુંડ 108 નાના મંદિરોથી ઘેરાયેલો છે, જે એક અદ્ભુત દૃશ્ય બનાવે છે.
• સભામંડપ: સૂર્યકુંડ પછી આવેલો સભામંડપ 52 સ્તંભો પર ઊભો છે, જેના પર રામાયણ અને મહાભારતના દ્રશ્યો કોતરેલા છે.
• ગૂઢમંડપ: મંદિરનો ગર્ભગૃહ, જ્યાં સૂર્યદેવની મૂર્તિ સ્થાપિત હતી. આ મૂર્તિ એવી રીતે મૂકવામાં આવી હતી કે સૂર્યોદયના પ્રથમ કિરણો સીધા જ તેના પર પડે.
• કોતરણી: મંદિરની દિવાલો અને સ્તંભો પર દેવી-દેવતાઓ, પ્રાણીઓ, મનુષ્ય અને પૌરાણિક કથાઓની અદ્ભુત કોતરણી જોઈ શકાય છે.
• મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ: દર વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનામાં અહીં પ્રખ્યાત મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવનું આયોજન થાય છે, જે ભારતીય શાસ્ત્રીય નૃત્ય કલાકારોને એકસાથે લાવે છે.

મોઢેરા પહોંચવાની રીત

• હવાઈ માર્ગે: સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ અમદાવાદ (લગભગ 100 કિમી) છે. ત્યાંથી બસ અથવા ટેક્સી દ્વારા મોઢેરા પહોંચી શકાય છે.
• રેલ માર્ગે: સૌથી નજીકનું રેલવે સ્ટેશન મહેસાણા (લગભગ 25 કિમી) છે, જે ભારતના મુખ્ય શહેરો સાથે જોડાયેલું છે.
• સડક માર્ગે: મોઢેરા ગુજરાતના તમામ મુખ્ય શહેરો સાથે બસ સેવાઓ દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલું છે.

મંદિરનો સમય અને ફી

• મંદિર ખુલવાનો સમય: સવારે 6:00 થી સાંજે 6:00 વાગ્યા સુધી.
• પ્રવેશ ફી: ભારતીય નાગરિકો અને SAARC દેશોના નાગરિકો માટે ₹15, અને વિદેશીઓ માટે ₹200.
• ફોટોગ્રાફી: કેમેરા માટે અલગથી ફી લેવામાં આવે છે.

મોઢેરાનો ભવ્ય ઇતિહાસ

મોઢેરા સૂર્યમંદિરનું નિર્માણ સોલંકી વંશના શાસનકાળ દરમિયાન થયું હતું, જેને ગુજરાતનો સુવર્ણયુગ માનવામાં આવે છે. આ મંદિર વાસ્તુશાસ્ત્રના નિયમો અનુસાર બનાવવામાં આવ્યું છે. તેની એક વિશેષતા એ છે કે તેમાં કોઈ સિમેન્ટ અથવા ચૂનાનો ઉપયોગ થયો નથી, માત્ર પથ્થરોને એકબીજામાં ફસાવીને આખું બાંધકામ થયું છે. આ મંદિરે અનેક આક્રમણોનો સામનો કર્યો છે, પરંતુ આજે પણ તે પોતાની ભવ્યતા જાળવી રાખે છે.

સંપર્ક અને વિશેષ માહિતી

સરનામું: મોઢેરા, પાટણ-મહેસાણા હાઇવે, મહેસાણા, ગુજરાત - 384212
વેબસાઇટ: www.gujarattourism.com
ફોન: 02733-284300

કાયમી પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)

• મોઢેરા સૂર્યમંદિર કયા જિલ્લામાં આવેલું છે?
  જવાબ: મોઢેરા સૂર્યમંદિર ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લામાં આવેલું છે.
• શું મંદિરમાં ફોટોગ્રાફીની મંજૂરી છે?
  જવાબ: મંદિર પરિસરમાં ફોટોગ્રાફીની મંજૂરી છે, પરંતુ કેમેરા માટે ફી ચૂકવવી પડે છે.
• મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ ક્યારે થાય છે?
  જવાબ: આ મહોત્સવ દર વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનામાં થાય છે.